Hiç bir ölçüm kesin doğrulukta değildir ve bu durum çeşitli sebeplerden kaynaklanmaktadır. Bundan ötürü, her ölçüm belli bir hataya sahiptir. Ölçümlerin güvenilir olabilmeleri için, bu hataların belirli sınırlar içerisinde yer almaları gerekmektedir. Bu kavram metrolojide, ölçüm belirsizliği olarak anılmaktadır.

Yapılan test ve ölçümlerin sahip oldukları doğruluk payının önemi, kullanıldıkları alana göre değişkenlik göstermektedir. Günlük amaçlı kullanılan ölçümlerde, ölçüm belirsizliğinin geniş olması bir sorun yaratmamaktadır. Buna karşılık; askeri teknoloji, sivil havacılık gibi ölçüm doğruluğunun kritik olduğu alanlarda, ölçümlerin sahip oldukları belirsizliklerin küçük olmasına özen gösterilmektedir. Ölçüm belirsizliklerinin hesaplanması, yapılan ölçümlerin güvenilirliği ve doğruluğu için büyük önem arzetmektedir.

Kullanılan elektronik test ve ölçüm cihazları, zaman ve kullanımın etkisi ile doğruluklarını yitirebilmektedirler. Bu durumu denetim altında tutmak için, doğruluğu daha yüksek (ölçüm belirsizliği daha düşük) ve uluslararası standartlara göre izlenebilir test ve ölçüm cihazları ile oluşturulmuş kurulumlar kullanılmaktadır. Bu kurulumlarda, doğruluğu denetlenecek olan ölçüm cihazlarının sahip oldukları hataların, izin verilen sınırlar içinde olup olmadıkları incelenmektedir. Eğer hata miktarı sınırları aşıyorsa, cihazın ölçüm referans noktaları tekrar ayarlanmalıdır. Yapılan bu işlem kalibrasyon olarak adlandırılmaktadır.

Onur Çetiner 
Elektrik ve Elektronik Yüksek Mühendisi

Kaynak:
Yüksek Frekanslı Cihaz Kalibrasyon Kurulumlarında Ölçüm Belirsizliklerinin Hesaplanması ve Kalibrasyon Yazılımı Geliştirilmesi (Hacettepe Üniversitesi 2013)